Iyotlu tuzun önemi ve o konu hakkında New York Times'deki çok ilginç bir yorum

Tuz.

Yeryüzü kendi kendine bir toprak.
Yurt bir toprak üstünde var olduğumuz.
Ta dev atalardan beri, ta dev çocuklara dek,
Ekmek, tuz.

Bugün New York Times gazetesinde Nicholas D. Kristof'un yazdığı çok ilginç ve önemli bir yorum okudum. Bu yorum çok bilinmeyen ama çok önemli bir şey hakkında yazılıyor: yani iyotlu tuz. Şimdi de dünyamızda iyotlu tuzu hala olmayan ülke çok var, ve sadece tuzdaki biraz iyotun eklemesiyle o ülkeler için insanların sağlığı iyileşebilir. Bir örnek olarak iyotlu tuzun olmasıyla beyin hasarı olabilir, özellikle hamile kadınların vücudunda olan bebeklere. O yoruma göre iyotlu tuzunun olmamasıyla dünyada bir milyar IQ noktası yok oluyor. Ve çok şükür iyotlu tuzun yapılması çok ucuz - bir kişi bir yılda sadece iki veya üç sent gerekiyor. Veya daha büyük miktarda görürsek:

Two ounces of potassium iodate, costing about USD$1.15 are required to iodise a ton of salt.

Yani, bir ton tuzun iyotlulaşması için sadece $1.15 gerekiyor.

Ne yazık ki, iyotlu tuz çok bilinen bir konu değil, ve ünlü insanlar bu konu hakkında hemen hemen asla yazmıyor.

Birkaç ay önce Kazakistan gibi ülkelerde iyotlu tuzun ne kadar önemli olduğunu anladım. Bugün bu konu hakkında New York Times'de yorum geldiği için (ve bugün reddit.com'da da gördüm) belki de bu konuyu bilenler daha da artılacak. İsterseniz bugünkü konumu burada ingilizcede okuyabiliyorsunuz. Siz de bu konu hakkında ilginç veya iyice yazılan Türkçede bir yorum biliyorsanız, sizin blogunuzda da yazırsanız Türkçe bilenler de bu konu hakkında daha da bilebilecekler.

İyotlu tuzu gereken Türk ülkeler hala olduğu için bence özellikle Türkçe'yi bilen sizler şimdiki bu durumu bir derece değiştirebilirsiniz. Bu resmi görürseniz 2002 yılında iyotlu tuza ihtihacı olan Türk ülkeleri görebiliyorsunuz: yani Kazakistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, hatta Türkiye. Altı yıl sonra o durum bir derece iyileşti (örneğin Kazakistan'da 1999 yılında iyotlu tuzun kullanılması yüzde 29 idi ama şimdi yüzde 94'e kadar arttı) ama hala çok çalışmalara ihtiyaç var.