Kohelet (Ecclesiastes) in Ido: Chapters 7 - 12

Okay, as planned here are all the chapters from Ch. 7 to Ch. 12 in one post so that other people can look it over and correct anything / offer suggestions.

Here's the text in English that I used. Don't forget that this is the most literal translation of the Bible available in English so some parts might look a bit strange because of that if you are used to other versions.

Here's the information on the version for those curious about the philosophy behind the new translation:

Version Information

While preserving the literal accuracy of the 1901 ASV, the NASB has sought to render grammar and terminology in contemporary English. Special attention has been given to the rendering of verb tenses to give the English reader a rendering as close as possible to the sense of the original Greek and Hebrew texts. In 1995, the text of the NASB was updated for greater understanding and smoother reading. The New American Standard Bible present on the Bible Gateway matches the 1995 printing.

The New American Standard Bible Update - 1995

Easier to read:

• Passages with Old English "thee's" and "thou's" etc. have been updated to modern English.

• Words and Phrases that could be misunderstood due to changes in their meaning during the past 20 years have been updated to current English.

• Verses with difficult word order or vocabulary have been retranslated into smoother English.

• Sentences beginning with "And" have often been retranslated for better English, in recognition of differences in style between the ancient languages and modern English. The original Greek and Hebrew did not have punctuation as is found in English, and in many cases modern English punctuation serves as a substitute for "And" in the original. In some other cases, "and" is translated by a different word such as "then" or "but" as called for by the context, when the word in the original language allows such translation.

More accurate than ever:

• Recent research on the oldest and best Greek manuscripts of the New Testament has been reviewed, and some passages have been updated for even greater fidelity to the original manuscripts.

• Parallel passages have been compared and reviewed.

• Verbs that have a wide range of meaning have been retranslated in some passages to better account for their use in the context.

And still the NASB:

• The NASB update is not a change-for-the-sake-of-change translation. The original NASB stands the test of time, and change has been kept to a minimum in recognition of the standard that has been set by the New American Standard Bible.

• The NASB update continues the NASB's tradition of literal translation of the original Greek and Hebrew without compromise. Changes in the text have been kept within the strict parameters set forth by the Lockman Foundation's Fourfold Aim.

• The translators and consultants who have contributed to the NASB update are conservative Bible scholars who have doctorates in Biblical languages, theology, or other advanced degrees. They represent a variety of denominational backgrounds.

Continuing a tradition:
The original NASB has earned the reputation of being the most accurate English Bible translation. The NASB update carries on the NASB tradition of being a true Bible translation, revealing what the original manuscripts actually say--not merely what the translator believes they mean.

And now all six chapters.

Chapitro 7

• 7:1 Bona nomo esas plu bona kam bona ungento,
• E la dio di sua morto esas plu bona kam la dio di sua nasko.
• 7:2 Esas plu bona irar a domo di traurado
• Kam irar a domo di festinado,
• Pro ke to esas la fino di omno,
• E to qua vivas konsideras to en sua kordio.
• 7:3 Chagrenado esas plu bona kam ridado,
• Pro ke kande vizajo esas trista, kordio povas esar felica.
• 7:4 La mento di la sajo esas en la domo di trauro,
• Dum ke la mento di stulti esas en la domo di plezuro.
• 7:5 Esas plu bona askoltar la reprimanto di saja viro
• Kam askoltar la kansono di stulti.
• 7:6 Pro ke quale la dornoza arbusti krepitas sub krucho,
• Tale esas la rido di stulto;
• Ed ico anke esas vaneso.
• 7:7 Pro ke opresado foligas saja viro,
• E subornajo korputas la kordio.
• 7:8 La fino di un kozo esas plu bona kam olua komenco;
• Pacienteso di mento esas plu bona kam aroganteso di mento.
• 7:9 Ne esez avida en tua kordio iraceskar,
• Pro ke iraco rezidas en la kordio di stulti.
• 7:10 Ne dicez, "Pro quo la olima dii esis plu bona kam la yena dii?"
• Pro ke tu ne questionas de sajeso pri ico.
• 7:11 Sajeso kun heredajo esas bona
• Ed avantajo por ti qui vidas la suno.
• 7:12 Pro ke sajeso esas protektajo, tale ke pekunio esas protektajo,
• Ma la avantajo di saveso esas ke sajeso prezervas la vivi di ti qui posedas ol.
• 7:13 Konsiderez la laboro di Deo,
• Pro ke qua povas rektitar to quan Ilu kurvigabas?
• 7:14 En la dio di prosperado esez felica,
• Ma en la dio di desfortuno konsiderez--
• Deo facabas anke la un kun la altro
• Por ke homo ne deskovresos ula kozo qua esos pos ilu.
• 7:15 Me vidabas omno dum mea vivtempo di vaneso; esas viro yusta qua perisas en sua yusteso, ed esas viro maligna qua plulongigas sua vivo en sua maligneso.
• 7:16 Ne esez ecesante yusta e ne esez tro saja. Pro quo tu devas ruinar tu ipsa?
• 7:17 Ne esez ecesante maligna e ne esez stulto. Pro quo tu devas mortar ante tua tempo?
• 7:18 Esas bona ke tu sizas un kozo e ne desprenas la altra; pro ke to qua timas Deo ekvenas kun la omna du.
• 7:19 Sajeso fortigas saja viro, plu multe kam dek regnanti qui esas en urbo.
• 7:20 Vere, ne esas yusta viro sur la tero qua omnatempe facas boneso e nultempe pekas.
• 7:21 Anke, ne prenez serioze omna paroli, por ke tu ne askoltos tua servanto qua maledikas tu.
• 7:22 Pro ke tu anke komprenabas ke tu simile maledikabas altri.
• 7:23 Me probis omna ico kun sajeso, e me dicis, "Me esos saja," ma ol esis fora de me.
• 7:24 To qua esabas esas fora, ed extreme misterioza. Qua povas olun deskovrar?
• 7:25 Me duktis mea mento pro savar, explorar e serchar sajeso ed un expliko, e savar la maleso di stulteso e la foleso di dementeso.
• 7:26 E me deskovresas ke plu bitra kam morto esas la muliero, la kordio di qua esas kaptili e reti, e la manui di qua esas kateni. To qua esas agreabla a Deo eskapos de elu, ma la pekero kaptesos da elu.
• 7:27 "Videz, icon me deskovresas," dicas Kohelet, "adjuntante un kozo ad altro por troval expliko,
• 7:28 quan me ankore serchas ma ne deskovrabas. Me trovabas un viro inter un mil, ma me ne trovabas muliero inter omna ici.
• 7:29 "Videz, me trovabas nur ico, ke Deo facis homi sincere, ma li perserchabas multa artifici.

Chapitro 8

• 8:1 Qua esas quale la sajo, e qua savas la interpreto di ula afero? La sajeso di viro lumizas ilu, ed agas ilua severa vizajo radiante.
• 8:2 Me dicas, "Mantenez la impero di la rejo pro la juro ante Deo.
• 8:3 "Ne livez ilu hastoze. Ne unionez tu ad afero mala, pro ke ilu facos quale ilu volas."
• 8:4 Pro ke la parolo di la rejo esas autoritatoza, qua dicos ad ilu, "Quon tu facas?"
• 8:5 To qua mantenas rejala impero ne experiencas trublo, pro ke saja kordio savas la apta tempo e procedo.
• 8:6 Pro ke esas apta tempo e procedo por omna delekteso, mem se la trublo di viro esas pezoza sur ilu.
• 8:7 Se nulu savas quo eventos, qua povas dicar ad ilu kande ol eventos?
• 8:8 Nulu havas autoritato represar la vento kun la vento, od autoritato super la dio di morto; ed esas nula desengajo dum tempo di milito, e maleso ne liberigos ti qui olun praktikas.
• 8:9 Omna ico me vidabas ed aplikabas mea mento ad omna ago facata sub la suno en qua viro exercabas sua autoritato super altra viro, a lua detrimento.
• 8:10 E lore, me vidabas la mali enterigita, ti qui olim eniris e ekvenis de la santa loko, e li quik obliviesas en la urbo en qua li facis tale. Ico anke esas vaneso.
• 8:11 Pro ke la verdikto kontre mala ago ne efektigesas rapide, la kordii di la filii di homi inter li tote dedikesas a facar malaji.
• 8:12 Quankam pekero facas malajo cent-foye e povus plulongigar sua vivo, tamen me savas ke esos bona por ti qui timas Deo, qui timas Ilu sincere.
• 8:13 Ma ne esos bona por la mala viro, ed ilu ne plulongigos sua dii quale ombro, pro ke ilu ne timas Deo.
• 8:14 Esas vaneso facata sur la tero, to esas, esas homi yusta a qua ol eventas segun la agi di ti qui esas mala. Altra-latere, esas mala homi a qua ol eventas segun la agi di ti qui esas yusta. Me dicas ke ico anke esas vaneso.
• 8:15 Do me laudas joyeso, pro ke esas nula bona a homo sub la suno ecepte manjar e drinkar ed esar joyoza, ed ico duros apud ilu en sua laboregi tra la dii di sua vivo quan Deo donabas ad ilu sub la suno.
• 8:16 Kande me donis mea kordio por savar sajeso e vidar la laboro qua facesas sur la tero (quankam on nultempe dormus jorne o nokte),
• 8:17 e me vidis omna laboro di Deo, me konkluzis ke homo ne povas deskovrar la laboro qua facesas sub la suno. Quankam homo serchus laboroze, ilu ne deskovresos; e quankam la saja viro dicus, "me savas," ilu ne povas deskovrar.

Chapitro 9

• 9:1 Nam me prenabas omna ico a mea kordio, ed olun explikas ke viri yusta, saja, e lia agi esas en la manuo di Deo. Homo ne savas kad esos amo od odio; irgo vartas ilu.
• 9:2 Esas la sama por omnu. Esas un destino por ti qui esas justa, e maligna; por la boni, por la neti e la desneti; por la viro qua ofras sakrifikajo e to qua ne ofras sakrifikajo. Quale la bona homo esas, tale esas la pekero; quale la jurero esas, tale esas to qua pavoras jurar.
• 9:3 Ico esas malajo en omno facata sub la suno, ke esas un fato por omna homi. Pluse, la kordii di la filii di viri esas plena de maleso e foleso esas en lia kordii en omna parti di lia vivi. Pose li iras a la mortinti.
• 9:4 Por to qua juntesas kun la vivanti, esas espero; vere vivanta hundo esas plu bona kam mortinta leono.
• 9:5 Pro ke ti qui vivas savas ke li mortos; ma ti mortinta savas nulo, nek havas ti irgatempe rekompenso, pro ke la memoro di li obliviesas.
• 9:6 Vere, lia amo, lia odio e lia zelo ja perisas, e li nultempe havos parto en omna facata sub la suno.
• 9:7 Do irez, manjez tua pano kun feliceso e drinkez tua vino kun kordio joyoza; pro ke Deo ja aprobabas tua labori.
• 9:8 Tua vesti omnatempe esez blanka, ed oleo ne mankez sur tua kapo.
• 9:9 Joyez vivo kun la muliero quan tu amoras dum omna dii di tua vivo efemera quan Deo donabas a tu sub la suno; pro ke ico esas tua rekompenso en la vivo ed en tua laborego en qua tu laborabas sub la suno.
• 9:10 Irgo quon tua manuo trovas facar, facez olu kun tua omna povo; nam esas nula aktiveso, nek saveso, nek sajeso en Sheol* ad ube tu iras.
• 9:11 Me vidis itere sub la suno ke la konkurenco ne esas a ti qui esas rapida, e la batalio ne esas a la soldati, nek pano a ti qui esas saja, nek richeso a ti qui esas sagaca, nek favoro a viri kun habileso; pro ke tempo e hazardo rajuntas li omna.
• 9:12 Pluse, homo ne savas sua tempo: quale fishi sizita en reto trahizanta ed uceli kaptita en kaptilo, tale la filii di homi kaptesas dum mala tempo kande ol subite falas sur li.
• 9:13 Me videskis ico anke kom sajeso sub la suno, ed olu men impresis.
• 9:14 Esas mikra urbo kun poka viri en olu ed ad olu venis granda rejo, qua olun cirkondis, ed ilu konstruktis granda armi di sieji kontre olu.
• 9:15 Ma en olu trovesis povra saja viro, ed ilu liberigis la urbo per sua sajeso. Tamen nulu memoris ita povra viro.
• 9:16 Do me dicis, "Sajeso esas plu bona kam forteso." Ma la sajeso di la povra viro des-estimesas, e la vorti di ilu ne askoltesas.
• 9:17 La vorti di la sajo askoltata en tranquileso esas plu bona kam la klamado di regnanto inter stulti.
• 9:18 Sajeso esas plu bona kam armi di milito, ma un pekero destruktas multa boneso.

Chapitro 10

• 10:1 Mortinta mushi fetidigas la oleo di parfumifisto, do mikra stulteso esas plu grava kam sajeso e honoro.
• 10:2 La kordio di sajo duktas ilu dextre, ma la kordio di la stulto duktas ilu sinistre.
• 10:3 Mem kande la stulto marchas alonge la voyo, lu mankas sento e montras ad omnu ke lu esas stulto.
• 10:4 Se la iraco di la regnanto staceskas kontre tu, ne abandonez tua situeso, pro ke kalmeso alejas granda ofensi.
• 10:5 Esas malajo quan me vidis sub la suno, quale eroro qua ekiras de la regnanto--
• 10:6 Stultelo pozesas en multa loki exaltata, dum ke richuli sidas en loki humila.
• 10:7 Me vidabas sklavi kavalkanta sur kavali, e princi marchanta quale sklavi sur la tero.
• 10:8 Ilu qua fosigas foso povas falar aden ol, e serpento povas mordar ilu qua ruptas tra muro.
• 10:9 Ilu qua minas roki povas vundesar da oli, ed ilu qua fendas arboro-trunki povus esar en danjero da oli.
• 10:10 Se la hakilo esas obtuza e ne akutigas sua akutajo, ilu devas uzar plu forteso. Sajeso havas la avantajo en qua ol donas suceso.
• 10:11 Se la serpento mordas ante esar sorcata, ne esas profito por la sorcanto.
• 10:12 Paroli de la boko di sajo esas afabla, quankam la labii di stulto konsumas su ipsa;
• 10:13 la komenco di ilua parolado esas stulteso, e la fino di olu esas maligna foleso.
• 10:14 Malgre to la stulto multigas paroli. Nulu savas quo eventos, e qua povas dicar ad ilu, quo venos pos ilu?
• 10:15 La laborego di stulto fatigas ilu, tale ke ilu mem ne savas quale irar ad urbo.
• 10:16 Malediko a tu, O lando, en qua la rejo esas yunulo, e la princi di qua festinas dum la matino.
• 10:17 Tu esas felica, O lando, en qua la rejo esas nobeleso, e la princi di qua manjas ad tempo apta -- por forteso, e ne por ebrieso.
• 10:18 Pro neglijeso la trabi depresesas, e pro indolenteso la domo likas.
• 10:19 Viri preparas repasto por joyeso, e vino igas vivo joyoza, e pekunio esas la respondo ad omno.
• 10:20 Pluse, en tua lito-chambro ne maledikez rejo, ed en tua dormo-chambri ne maledikez richa viro, pro ke ucelo de la cieli adportos la sono, e la ento alizita savigos pri ta afero.

Chapitro 11

• 11:1 Jetez tua pano sur la aqui,
• pro ke tu trovos ol pos multa dii.
• 11:2 Donez porciono a sep, o mem ad ok,
• pro ke tu ne savas qua dizastro povas eventar sur la tero.
• 11:3 Se la nubi esas plena de pluvo,
• oli desplenigas su sur la tero,
• e se arboro falas sude o norde,
• en la loko en qua la arboro falas, ibe ol jacas.
• 11:4 Lu qua observas la vento ne semos,
• e lu qua regardas la nubi ne rekoltos.
• 11:5 Tale ke tu ne savas la voyo di la vento e quale la osti formacas en la utero di la muliero gravida, tu anke ne savas la aktiveso di Deo, qua facas omna kozi.
• 11:6 Semez tua semini en la matino, e ne esez neokupanta en la vespero, pro ke tu ne savas ka semado di matino o vespero sucedos, o kad omna du esos bona.
• 11:7 La lumo esas agreabla, ed vidar la suno esas bona por la okuli.
• 11:8 Vere, se viro vivus multa yari, ilu joyez oli omna, ed ilu memorez la dii di tenebro, pro ke oli esos multa. Omno qua venos, esos vaneso.
• 11:9 Joyez, yuna viro, dum tua yuneso, e tua kordio esez agreabla dum la dii di yuna vireso. E sequez la inciti di tua kordio e la deziri di tua okuli. Ma savez ke Deo enduktos tu a judicio pro omna ica kozi.
• 11:10 Do, forigez chagreno de tua kordio ed eskartez doloro de tua korpo, pro ke yuneso e la printempo di vivo esas efemera.

Chapitro 12

• 12:1 Memorez anke tua Kreanto en la dii di tua yuneso, ante ke la mala dii venas e la yari proximigas en qua tu dicos, "Me havas nula joyo en oli";

• 12:2 ante ke la suno e la lumo, la luno e la steli obskureskas, e nubi retrovenos pos la pluvo;
• 12:3 en la dio en qua la garderi di la domo tremas, e viri forta abasas su, ti qui grindas stacas neaganta pro ke li esas poka, e ti qui vidas tra fenestri obskureskas;
• 12:4 e la pordi en la strado klozesas samtempe ke la sono di la mueleyo esas basa, ed ulu staceskos a la sono di la ucelo, e la filiini di kansono kantos dolce.
• 12:5 Pluse, viri pavoras alta loko e terori en la voyo; la mandeliero florifas, e la bero di la kaperiero esas senifika. Pro ke homo iras a sua eterna hemo dum ke trauranti iras cirkum la strado.
• 12:6 Memorez Ilu kande la arjenta kordo ruptesis e la ora boro aplastesas, la krucho apud la puteo frakasesas e la roto a la cisterno aplastesas;
• 12:7 lore la polvo retrovenos a la tero en sua olima stando, e la spirito retrovenos a Deo, qua olun donis.
• 12:8 "Vaneso di vanaji," dicas Kohelet, "omno esas vaneso!"
• 12:9 Ultre ke esir saja homo, Kohelet docis anke saveso a la populo; ed il reflektis, traserchis ed aranjis multa proverbi.
• 12:10 Kohelet esforcis trovar paroli charmanta e skribar vorti di vereso korekte.
• 12:11 La paroli di saji esas quale pik-bastoni, e mastri di ta kolektaji esas quale klovi bone stekita; oli donesas da un Pastoro.
• 12:12 Ma super ico, mea filiulo, esez avertita: la skribado di multa libri esas senfina, e troa devoteso a libri fatigas la korpo.
• 12:13 La konkluzo, kande omno askoltesas, esas: timez Deo ed obediez Lua imperi, pro ke ico aplikas ad omnu.
• 12:14 Pro ke Deo enduktos singla ago a judicio, omno qua celesas, sive bona, sive mala.