Putting your Turkish to use with other Oghuz Turkic languages

This isn't the most impressive trick in the world, but with a bit of replacing letters here and there you can make Turkmen and Azeri a lot easier to read if you know a good amount of Turkish. Here are a few paragraphs on Turkmenistan from the Turkmen Wikipedia for example:

Garaşsyz we baky Bitarap Türkmenistan döwleti Gundogaryn we Gunbataryn kop yuertlaryna tarao gidyan gadymy “Beýik Ýupek” sowda ýollarynyň çatrygynda, geografik taýdan innan amatly ýerde ýerleşýar. Şona gora-de, Türkmenistanyň territoriýasynyn usti bilen Gadymy we Orta asyr dowurlerinde hem dunya bazarlaryna tarap kerwen yollary, yodalary gecipdir.

Uzaklarda baslanan kerwen yolunyn bir sahsy oz dowrunde gadymy siwilizasiya merkezlerinin biri bolan Merwin usti bilen gecipdir. Gundogardan Yewropa tarap uzalyp gidyan kerwen yolunyn sowda merkezlerinin biri bolan gadymy Koneurgenc hem “Turkustanyn derwezesi” diylip atlandyrylypdyr.

Beyik yupek yolunyn yene bir shahasy ilki Murgap deryasynyn boyu bilen, sonra Owganystanyn ustunden Hindistana cenli baryp yetipdir.

Gundogaryn we Gunbataryn gadymy sowda aragatnashyklaryny Turkmenistanyn territoriyasynyn hem usti bilen amala ashyrmak uly rol oynan Beyik yupek yoly indi bizin taze dowrumizde-Garashsyzlyk dowrunde yene-de dikeldilip bashlandy. Yone bu gezek yontem kerwen yollary boyunca dal-de, polat reysleri arkaly dikeldilyar. Tejen-Sarags-Mashat demir yolunyn gurulmagy bilen Turkmenistanyn ustunden Transaziya kontinentara demir yol magistraly acyldy we ol Beyik yupek yolunyn ugry bilen gidyar. Ol Pekinden (Hytay) Yewropanyn bosagasynda yerleshen Ystambula(Turkiya) cenli yetyar, Pars aylagyna hem yeter.

Garashsyz Turkmenistan dowletinin Yewropa bilen Aziyanyn catrygynda yerleshmegi, onun geosyyasy yagdayynda oran uly amatlyklyklar doredyar.

Garashsyz we baky Bitarap Turkmenistan Hazar denzinin gundogar kenarynda Amyderya cenli yarym million kwadrat kilometer golay (491,2 mun kw.km) demirgazykdan gunorta bolsa 650 km, ulazyl gidyar. Merkezi Aziyanyn ahli meydanynyn 12,2%-I Turkmenistanyn payyna dushyar. Sheyle-de bolsa, Merkezi Aziya garshsyz dowletlerin arasynda Turkmenistan Gazagystandan sonar umumy meydany boyunca in iri dowlet hasaplanyar. Ilaty 24 million adama golaylashan gonshy Ozbegistanyn hem tutyan meydany Turkmenistanynkydan az Ozbegistan gundogarda Owganystan dowleti bilen Turkmenistanyn aracak serhetlerinin uzynlygy 864 km, Eyran Yslam Respublikasy bilen bolsa 1,5 mun kilometer golaylashyar. Turkmenistan demirgazyk gunbatarda Gazagystan dowleti bilen hem aracakleshyar.

Merkezi Aziyanyn dowletlerine garanda Turkmenistan Russuia Federasiyasynyn Yewropa bolegine yerleshen ykdysady-geografik rayonlaryna, Kawkazyn garashsyz dowletlerine ha yakyn we amatly yerleshmegi bilen tapawutlanyar. Ol dowletler Merkezi Aziya dowletlerine ozlerinin transit yuklerini Turkmenistanyn usti bilen dashayarlar. Hazar denzinin kenaryna Turkmenbashy porty Merkezi Aziyanyn “Gunbatar derwezesi” hasaplansa, “Turkmenabat-Gonrat-Beynew” demir yoly derwezesi.

Merkezi Aziýanyň beýleki döwletlerine garanda Türkmenistanyň duzluk territoriýalary has agdyklyk edyar. Bu bolsa yurdumyzyn dunya bazarlaryna tarao cykalgalaryn has kop bolmagyna amatly shertler doredyar. Mysal ucin, Türkmenabat-Haýraton aralygynda Amyderya-Hyrat we Atamyrat-Ymamnazar awtomobil yollary arkaly Lyutfabat, Etrek-Gurgen, Aşgabat-Gowdan-Bajygyran awtomobil yollaryndan bashga-da, Eýran Yslam Respublikasyna tarap Tejen-Sarahs-Mashat demir yolunyn gurulmagy dunya bazaryna täze cykalgadyr.

Türkmenistan landşaftynyn esasy bolegini meýdany boýunça Sahara we Gobi çolluklerinden son dünýäde uçunji orny eýeleýan Garagum çoli tutýar. Ol hojalyk taýdan heiz az ozleşdirilen. Ol ýaşayşyn seýrekligi, juda az orumlaşanlygy, yssylygy bilen tapawutlanyar. Emma ýerasty tebigy baýlyklaryn kopdurliligi bilen Türkmenistan indi dünýä bellidir.

Turkmenistanyn gin meydanynyn 7%-gur ilatly obalaryn, suwarymly ekerancylyk massiwlerinin, iri shaherlerinin, gur gatnaw yollaryn, oazislerin payyna dushyar. Derya julgelerinin, suwarysh kanallarynyn, da eteklerinin ozleshdirilen yerleri-oazisler Turkmenistanyn koplenc cetki kunjeklerinde yerleshyarler. Garagum deryasynyn zonasy Turkmenistanyn gunorta boleginin ululy-kicili kop oazislerini yeke-tak suwarysh sistemasyna birikdiryar.

Uzynlygy 1300 kilometr Garagum deryasy Turkmenistanda ykdysady we durmush ozgerishiklerinin bash zonasydyr,

Geografik taydan has gunortada yerleshishi boyunca Garagum deryasynyn zonasy gonshy Ozbegistanyn Murzecol, Garshy kanallaryn zonalaryndan ozunin agroklimatik resurslary boyunca has amatlylygy bilen tapawutlanyar. Garagum deryasynyn zonasynda yagtylygy we yylylygy has kop talap edyan ince suyumli gowaca we beyleki oba hojalyk ekinleri osdurilip yetishdirilyar. Garagum deryasynyn zonasynda yurdumyzyn ilatynn den yarsyndan kopusi yashayar.

Halkara Ykdysady Hyzmatdashlyk Guramasynyn (EKO-nyn) agzasy bolmak bilen, Turkmenistanyn goesyyasy ahmiyati barha rowaclanyar.

EKO giryan 10 dowletin ahlisinin 300 million adamdanam gowyrak ilaty bolup, olaryn umumy meydany 7960 mun kwadrat kilometrdir. Turkmenistan EKO-nyn geograik ginishliginin merkezinde yerleshyar. Onun usti bilen esasy halkara demir yol magistrallaryn (“Transaziya”, “Demirgazyk-gunorta”) we turbaprowodlaryn gecirilmegi barada birnace iri mocberli taslamalar ishlenip duzulyar.

Turkmenistanyn klimat resurslary, gun radiyasynyn yokary derejeli oba hojalygyna yaramly gunlerin kop bolmagy, klimatyn gurak we kontinentallygy bilen hasiyetlendirilyar. Tutushlygyna alanynda Turkmenistanyn agroklimat resurslary oba hojalygyny, onun esasy ugry suwarymly ekerancylygy alyp barmak ucin amatlydyr. Yurdumyzyn mineral-cig mal resurslary boyunca dunyade bay yurtlaryn hatarynda duryar. Mundan bashga-da, Turkmenistanyn territoriyasy himiki cig mallaryn, gurlushyk materyallaryn zapasyna hem bay yuert hasaplanylyar.

Hm, that's not bad by itself. But if you do the following:

Replace w with v,

Replace y with ı,

Replace ý with y, and

Replace j with c,

you get this:

Garaşsız ve bakı Bitarap Türkmenistan dövleti Gundogarın ve Gunbatarın kop ıuertlarına tarao gidıan gadımı “Beyik yupek” sovda yollarının çatrıgında, geografik taydan innan amatlı yerde yerleşyar. Şona gora-de, Türkmenistanın territoriyasının usti bilen Gadımı ve Orta asır dovurlerinde hem dunıa bazarlarına tarap kerven ıolları, ıodaları gecipdir.

Uzaklarda baslanan kerven ıolunın bir sahsı oz dovrunde gadımı sivilizasiıa merkezlerinin biri bolan Mervin usti bilen gecipdir. Gundogardan ıevropa tarap uzalıp gidıan kerven ıolunın sovda merkezlerinin biri bolan gadımı Koneurgenc hem “Turkustanın dervezesi” diılip atlandırılıpdır.

Beıik ıupek ıolunın ıene bir shahası ilki Murgap derıasının boıu bilen, sonra Ovganıstanın ustunden Hindistana cenli barıp ıetipdir.

Gundogarın ve Gunbatarın gadımı sovda aragatnashıklarını Turkmenistanın territoriıasının hem usti bilen amala ashırmak ulı rol oınan Beıik ıupek ıolı indi bizin taze dovrumizde-Garashsızlık dovrunde ıene-de dikeldilip bashlandı. ıone bu gezek ıontem kerven ıolları boıunca dal-de, polat reısleri arkalı dikeldilıar. Tecen-Sarags-Mashat demir ıolunın gurulmagı bilen Turkmenistanın ustunden Transaziıa kontinentara demir ıol magistralı acıldı ve ol Beıik ıupek ıolunın ugrı bilen gidıar. Ol Pekinden (Hıtaı) ıevropanın bosagasında ıerleshen ıstambula(Turkiıa) cenli ıetıar, Pars aılagına hem ıeter.

Garashsız Turkmenistan dovletinin ıevropa bilen Aziıanın catrıgında ıerleshmegi, onun geosııası ıagdaıında oran ulı amatlıklıklar doredıar.

Garashsız ve bakı Bitarap Turkmenistan Hazar denzinin gundogar kenarında Amıderıa cenli ıarım million kvadrat kilometer golaı (491,2 mun kv.km) demirgazıkdan gunorta bolsa 650 km, ulazıl gidıar. Merkezi Aziıanın ahli meıdanının 12,2%-I Turkmenistanın paıına dushıar. Sheıle-de bolsa, Merkezi Aziıa garshsız dovletlerin arasında Turkmenistan Gazagıstandan sonar umumı meıdanı boıunca in iri dovlet hasaplanıar. Ilatı 24 million adama golaılashan gonshı Ozbegistanın hem tutıan meıdanı Turkmenistanınkıdan az Ozbegistan gundogarda Ovganıstan dovleti bilen Turkmenistanın aracak serhetlerinin uzınlıgı 864 km, Eıran ıslam Respublikası bilen bolsa 1,5 mun kilometer golaılashıar. Turkmenistan demirgazık gunbatarda Gazagıstan dovleti bilen hem aracakleshıar.

Merkezi Aziıanın dovletlerine garanda Turkmenistan Russuia Federasiıasının ıevropa bolegine ıerleshen ıkdısadı-geografik raıonlarına, Kavkazın garashsız dovletlerine ha ıakın ve amatlı ıerleshmegi bilen tapavutlanıar. Ol dovletler Merkezi Aziıa dovletlerine ozlerinin transit ıuklerini Turkmenistanın usti bilen dashaıarlar. Hazar denzinin kenarına Turkmenbashı portı Merkezi Aziıanın “Gunbatar dervezesi” hasaplansa, “Turkmenabat-Gonrat-Beınev” demir ıolı dervezesi.

Merkezi Aziyanın beyleki dövletlerine garanda Türkmenistanın duzluk territoriyaları has agdıklık edıar. Bu bolsa ıurdumızın dunıa bazarlarına tarao cıkalgaların has kop bolmagına amatlı shertler doredıar. Mısal ucin, Türkmenabat-Hayraton aralıgında Amıderıa-Hırat ve Atamırat-ımamnazar avtomobil ıolları arkalı Lıutfabat, Etrek-Gurgen, Aşgabat-Govdan-Bacıgıran avtomobil ıollarından bashga-da, Eyran ıslam Respublikasına tarap Tecen-Sarahs-Mashat demir ıolunın gurulmagı dunıa bazarına täze cıkalgadır.

Türkmenistan landşaftının esası bolegini meydanı boyunça Sahara ve Gobi çolluklerinden son dünyäde uçunci ornı eyeleyan Garagum çoli tutyar. Ol hocalık taydan heiz az ozleşdirilen. Ol yaşaışın seyrekligi, cuda az orumlaşanlıgı, ıssılıgı bilen tapavutlanıar. Emma yerastı tebigı baylıkların kopdurliligi bilen Türkmenistan indi dünyä bellidir.

Turkmenistanın gin meıdanının 7%-gur ilatlı obaların, suvarımlı ekerancılık massivlerinin, iri shaherlerinin, gur gatnav ıolların, oazislerin paıına dushıar. Derıa culgelerinin, suvarısh kanallarının, da eteklerinin ozleshdirilen ıerleri-oazisler Turkmenistanın koplenc cetki kunceklerinde ıerleshıarler. Garagum derıasının zonası Turkmenistanın gunorta boleginin ululı-kicili kop oazislerini ıeke-tak suvarısh sistemasına birikdirıar.

Uzınlıgı 1300 kilometr Garagum derıası Turkmenistanda ıkdısadı ve durmush ozgerishiklerinin bash zonasıdır,

Geografik taıdan has gunortada ıerleshishi boıunca Garagum derıasının zonası gonshı Ozbegistanın Murzecol, Garshı kanalların zonalarından ozunin agroklimatik resursları boıunca has amatlılıgı bilen tapavutlanıar. Garagum derıasının zonasında ıagtılıgı ve ıılılıgı has kop talap edıan ince suıumli govaca ve beıleki oba hocalık ekinleri osdurilip ıetishdirilıar. Garagum derıasının zonasında ıurdumızın ilatınn den ıarsından kopusi ıashaıar.

Halkara ıkdısadı Hızmatdashlık Guramasının (EKO-nın) agzası bolmak bilen, Turkmenistanın goesııası ahmiıati barha rovaclanıar.

EKO girıan 10 dovletin ahlisinin 300 million adamdanam govırak ilatı bolup, oların umumı meıdanı 7960 mun kvadrat kilometrdir. Turkmenistan EKO-nın geograik ginishliginin merkezinde ıerleshıar. Onun usti bilen esası halkara demir ıol magistralların (“Transaziıa”, “Demirgazık-gunorta”) ve turbaprovodların gecirilmegi barada birnace iri mocberli taslamalar ishlenip duzulıar.

Turkmenistanın klimat resursları, gun radiıasının ıokarı dereceli oba hocalıgına ıaramlı gunlerin kop bolmagı, klimatın gurak ve kontinentallıgı bilen hasiıetlendirilıar. Tutushlıgına alanında Turkmenistanın agroklimat resursları oba hocalıgını, onun esası ugrı suvarımlı ekerancılıgı alıp barmak ucin amatlıdır. ıurdumızın mineral-cig mal resursları boıunca dunıade baı ıurtların hatarında durıar. Mundan bashga-da, Turkmenistanın territoriıası himiki cig malların, gurlushık materıalların zapasına hem baı ıuert hasaplanılıar.

Not perfect (note the weird ı in some places where the original y would have been better), but easier to read.

Okay then, how about Azerice (Azerbaijan)? Let's take a paragraph from their Wikipedia:

Zəngin Azərbaycanımızın şəhər və rayonları, şair və yazıçıları, mətbəxi, geyimləri və s. haqda dürüst məlumatınız varsa, maksimum neytrallığı və obyektivliyi qoruyaraq, durmadan Azərbaycan Vikipediyasına əlavələr edin! Bunun üçün sadəcə qeydiyyatdan keçmək kifayətdir.

Lakin bununla kifayətlənməmək lazımdır. Vikipediya bugün dünyada güvənilən və çox populyar informasiya mənbəyi kimi tanınır. Tələbələr, jurnalistlər və digər araşdırmaçılar internetdə məlumat axtarışında məhz bu resursa üstünlük verirlər. Bunun üçün bizim Azərbaycan dilindəki Vikipediyanı qurmaqla yanaşı, İnglis, Fransız, Rus, Alman, İspan və digər dillərdə olan Vikipediyalara da əlavələr etməmiz, Azərbaycan və onun ayrılmaz hissəsi olan Qarabağ haqda həqiqətlərin dünyaya çatdırılması yolunda vacib addımlardandır. Məqalələrin Yaradılması Vikipediyada məqalələrin yazılması olduqca asandır və HTML səhifələrindən fərqli olaraq xüsusi biliklər tələb etmir. Mündəricatın yaradılması, keçid və şəkillərin əlavə edilməsi, şablonlar və diğər funksiyalar avtomatlaşdırıldığından məqalələri qısa müddət ərzində asanlıqla yaratmaq mümkündür. Təsadüfi deyil ki Havaililərin dilində wiki (wihiwihi) sözü “tez”, “cəld” mənasını daşıyır.

Hər zaman neytral nəzər nöqtəsindən çıxış edərək yazın və yazdığınız məqalələrin mənbəyini göstərin. Bu idarəçilərin və oxuyucuların sizin məqalənizə olan etimadını artıracaq və mümkün mübahisələrin qarşısını alacaq. Mənbələri xarici keçidlər vasitəsilə “Ədəbiyyat”, “Mənbələr”, “Əlavələr” və ya “Əlavə Ədəbiyyat” başlıqlı bölüm(lər)də sadalayın.

Günümüzdə aktual olmayan, lakin bir neçə il sonra ciddi problemlərə səbəb ola biləcək daha bir vacib məqam müəllif hüquqlarıdır. Əgər əlavə etdiyiniz məqalə, şəkil və ya media faylının bir neçə il sonra ensiklopediyadan xaric olunmağını istəmirsinizsə, ən azı müəllifinin adını qeyd edin.

Yeni məqalə yaratmaq üçün xüsusi Kömək:Yeni Məqalə Yarat səhifəsində başlığı daxil edib, “Məqalə yarat” düyməsini seçin. Seçdiyiniz başlıqlı məqaləni redaktə etmək üçün digər səhifəyə keçəcəksiniz. Burada məqalənin mətnini daxil edib “Səhifəni qeyd et” düyməsini seçməklə onu Vikipediyaya daxil edin.

Vikipediyanın bütün imkanlarını öyrənmək istəyirsinizsə "Ədəbiyyat" bölümündəki İnglis və Rus dilində bənzər məqalələrə müraciət edə bilərsiniz.

Well, first thing we're going to do is turn those e's around.

Then turn q into k.

X - I don't think anything can be done about x, as half the time it represents a word where Turkish uses an h (tarix - tarih) and the other half of the time it's a k (çox- çok). But even with those two changes it becomes much easier to read:

Zengin Azerbaycanımızın şeher ve rayonları, şair ve yazıçıları, metbexi, geyimleri ve s. hakda dürüst melumatınız varsa, maksimum neytrallığı ve obyektivliyi koruyarak, durmadan Azerbaycan Vikipediyasına elaveler edin! Bunun üçün sadece keydiyyatdan keçmek kifayetdir.

Lakin bununla kifayetlenmemek lazımdır. Vikipediya bugün dünyada güvenilen ve çox populyar informasiya menbeyi kimi tanınır. Telebeler, jurnalistler ve diger araşdırmaçılar internetde melumat axtarışında mehz bu resursa üstünlük verirler. Bunun üçün bizim Azerbaycan dilindeki Vikipediyanı kurmakla yanaşı, İnglis, Fransız, Rus, Alman, İspan ve diger dillerde olan Vikipediyalara da elaveler etmemiz, Azerbaycan ve onun ayrılmaz hissesi olan karabağ hakda hekiketlerin dünyaya çatdırılması yolunda vacib addımlardandır. Mekalelerin Yaradılması Vikipediyada mekalelerin yazılması oldukca asandır ve HTML sehifelerinden ferkli olarak xüsusi bilikler teleb etmir. Mündericatın yaradılması, keçid ve şekillerin elave edilmesi, şablonlar ve diğer funksiyalar avtomatlaşdırıldığından mekaleleri kısa müddet erzinde asanlıkla yaratmak mümkündür. Tesadüfi deyil ki Havaililerin dilinde wiki (wihiwihi) sözü “tez”, “celd” menasını daşıyır.

Her zaman neytral nezer nöktesinden çıxış ederek yazın ve yazdığınız mekalelerin menbeyini gösterin. Bu idareçilerin ve oxuyucuların sizin mekalenize olan etimadını artıracak ve mümkün mübahiselerin karşısını alacak. Menbeleri xarici keçidler vasitesile “edebiyyat”, “Menbeler”, “elaveler” ve ya “elave edebiyyat” başlıklı bölüm(ler)de sadalayın.

Günümüzde aktual olmayan, lakin bir neçe il sonra ciddi problemlere sebeb ola bilecek daha bir vacib mekam müellif hükuklarıdır. eger elave etdiyiniz mekale, şekil ve ya media faylının bir neçe il sonra ensiklopediyadan xaric olunmağını istemirsinizse, en azı müellifinin adını keyd edin.

Yeni mekale yaratmak üçün xüsusi Kömek:Yeni Mekale Yarat sehifesinde başlığı daxil edib, “Mekale yarat” düymesini seçin. Seçdiyiniz başlıklı mekaleni redakte etmek üçün diger sehifeye keçeceksiniz. Burada mekalenin metnini daxil edib “Sehifeni keyd et” düymesini seçmekle onu Vikipediyaya daxil edin.

Vikipediyanın bütün imkanlarını öyrenmek isteyirsinizse "edebiyyat" bölümündeki İnglis ve Rus dilinde benzer mekalelere müraciet ede bilersiniz.

So there it is. That's a good way to make even more use of your Turkish. Where would you use something like this, you ask? Maybe here. As noted in this post, Azerbaijan's economy is expected to expand its income per capita by about 250% over the next six years, not too shabby. I'm looking forward to an explosion of Azerice on the internet.