Un simplic explication del grammatica del lingue turc / A simple explanation of Turkish grammar in the language Occidental (part 1)

U on posse trovar mult persones qui usa li lingue turc.

Por crear plu information util in li lingue Occidental ci yo va scrir quelc fundamentales del grammatica del lingue turc, quel yo save ye un cert gradu.

Unesim, li lítteres in li lingue es pronunciat sammen, except quelc vocales quam a, quel usualmen indica un curt son ma quelcvez un plu long son. Qulcvez on scri â vice a por indica que li son es long, ma ti líttere ne es usat tan mult pro que li son de â ne es tan frequent e on posse identificar ti paroles facilmen si on save li lingue.

Por exemple:

hala (tanta) vice hâlâ (ancor). Ma usualmen on scri hala mem por li duesim parol, nam li du paroles ne es confuset facilmen.

Precipue li lítteres in turc have li sam son quam in Occidental, ma it have quelc diferenties:

c = j, quam judge in anglesi. Dunc li parol cep (tasca) es pronunciat quam jep.

Pro quo ne j? Pro que j es pronunciat quam j in francesi, dunc jeton (billette, de francesi) es pronunciat quam in francesi, o quam li s in pleasure.

ğ - ci líttere ne have su propri son, it nur prolonga li son de un vocale quel precede it. Dunc, li parol dağ (monte) have li son daa, e ne dag. Antey it havet su propri son, ma ne nu.

ı - ci es un vocal un poc simil al i in li anglesi it. Un studiante de turc posse pensar in li comense que ci es un vocal plu curt quam i, e to va servir por un introduction. Nota que ci líttere majuscul es I pro que it ne have un punctu, e que li forme majuscul de i es İ. Dunc li cité Istanbul es scrit İstanbul in li lingue turc.

ç - ci líttere es quam li ch in anglesi.

ş - ci líttere es quam li sh in anglesi.

ö e ü es quam in german.



Nu, quelc exemples:

• öğrenci (studiante) es pronunciat quam öörenji. It veni del verb öğrenmek (öörenmek, aprender).
• çok (chok, quam li anglesi choke) - mult
• köy çeşmesi (köy cheshmesi) - borgo-puteo
• barış (un poc quam bareush) - pace
• güç (güch) - fortie

On posse identificar li plural in turc quande on vide -ler o -lar. -ler es usat con paroles con vocales i, e, ü, ö ye li fine, e -lar con li vocales ı, a, u, e o. To es vocale-harmonie.

Dunc:

• öğrenci deveni öğrenciler (studiantes)
• asker (soldate) deveni askerler (soldates)
• güç deveni güçler (forties)
• köy deveni köyler (borgos)

• ışık (luce) deveni ışıklar (luces)
• sayfa (págine) deveni sayfalar (págines)
• tutum (atitude) deveni tutumlar (atitudes)
• komplo (complot) deveni komplolar (complotes)

On posse trovar exceptiones in paroles queles veni de altri lingues, nam li son del vocale posse esser un poc diferent del scrition. Por exemple li parol saat (hor) deveni plural con -ler (ne -lar), nam li son original es long. Felicimen li exceptiones ne es tan frequent e li studiante posse simplicmen nota les.

Ci scrition va suficer por li unesim "lecion".